Trzustka składa się z głowy, szyjki zwanej cieśnią, trzonu trzustki, ogona oraz przewodu trzustkowego. Funkcjonalnie zbudowana jest z części trawiennej produkującej sok trzustkowy oraz części hormonalnej produkującej hormony wydzielane do krwi i odpowiedzialne za gospodarkę cukrową w organizmie.

Różowawy miąższ, z którego zbudowana jest trzustka ma charakter zrazikowy. Otacza on sieć przewodów trzustkowych, które wyróżniają się kolorem białym i są różnej długości, jak również posiadają różną wielkość światła. Przewód o największym świetle to przewód trzustkowy, do którego dochodzą mniejsze przewody.

Pod względem histologicznym komórki budujące część wewnątrzwydzielniczą trzustki zgromadzone są w tzw. wyspy trzustkowe, zwane też wyspami Langerhansa. Skupiska te są bardzo małe (ich średnica wysoki ok. 0,1-0,2 mm), a ilość wysp ocenia się na około 2 miliony.

Głowa – stanowi haczykowo wygiętą część trzustki najbardziej wysuniętą na prawo, jednocześnie jest najszerszą częścią narządu. Objęta jest pętlą dwunastnicy i zrasta się z jej częścią zstępującą. Jest spłaszczona i posiada wyrostek haczykowaty skierowany w lewo i w dół. Od pozostałej części trzustki wyrostek oddziela wcięcie trzustki w jej dolnym brzegu. Składa się z dwóch powierzchni: tylnej i przedniej;

Szyjka (cieśnia) – ok. 2-centymetrowy odcinek będący przedłużeniem głowy trzustki w trzon. Czasami ten element zaliczany jest do głowy trzustki;

Trzon trzustki – część trzustki o kształcie trójściennego graniastosłupa, składająca się z trzech powierzchni: przedniej, tylnej i dolnej;

Ogon – zakończenie trzustki skierowane na lewo i ku górze. Jego koniec opiera się o śledzionę. Może być spłaszczony lub guzkowato zgrubiały;

Przewód trzustkowy (Wirsunga) – przewód odprowadzający sok trzustkowy z trzustki. Jego początek utworzony jest z mniejszych przewodzików i znajduje się w ogonie, dalej biegnie lekko zygzakowatą drogą ku prawej stronie, by w obrębie szyjki zagiąć się ku dołowi, tyłowi i na prawo, zbliżając się w obrębie głowy do przewodu żółciowego;

Przewód trzustkowy dodatkowy (Santoriniego) – o dł. ok. 5 cm. Uchodzi do dwunastnicy na brodawce dwunastniczej mniejszej lub łączy się z przewodem trzustkowym głównym. Dzięki takiej dwukierunkowości sok trzustkowy może odpływać w dwóch kierunkach, co zabezpiecza przed brakiem odpływu soku trzustkowego w przypadku zamknięcia światła przewodu trzustkowego. Jego występowanie nie jest regułą.

Dalsza droga soku trzustkowego

Miejscem wydzielania soku trzustkowego są pęcherzyki wydzielnicze, gromadzące się w tzw. wstawkach. Drogi go wyprowadzające uchodzą jako przewód trzustkowy główny – Wirsunga – na brodawce dwunastniczej większej (zwanej również brodawką Vatera), gdzie zwykle łączy się z drogami żółciowymi (przewód żółciowy wspólny).

Przewodem trzustkowym sok trzustkowy przedostaje się do przewodu żółciowego a następnie do dwunastnicy. Dalej enzymy pozostają nieczynne, tak długo, póki nie dotrą do jelita cienkiego, gdzie rozkładają się na składniki możliwe to przyswojenia.